Hepatit kelimesi karaciğer anlamına gelen hepar ve iltihap kelimesini kısaltılmışı olarak hepar kelimesine eklenen it kelimesi ile oluşan karaciğer iltihaplanması anlamına gelen bir kelimedir. Bulaşıcı bir hastalık olan Hepatit B hastalığı bazen akut bazende kronik olarak gözlemlenmektedir. Hepatit virüsleri karaciğerde hastalığa neden olmaktadır. Hepatit B nedeni, teşhisi ve tedavisine dair ayrıntılı bilgilere yazımızın devamında yer almaktadır.
Hepatit B Belirtileri
Hepatit B semptomları hafif ila şiddetli arasında değişmektedir. Enfeksiyona kapıldıktan yaklaşık bir ila dört ay sonra ortaya çıkmaya başlar, ancak enfeksiyondan sonra iki hafta kadar erken de görebilirsiniz. Bazı insanlar, genellikle küçük çocuklar, herhangi bir belirti göstermeye bilmektedirler.
Hepatit B semptomları şunlardır:
- Karın ağrısı
- Koyu idrar
- Ateş
- Eklem ağrısı
- İştah kaybı
- Mide bulantısı ve kusma
- Zayıflık ve yorgunluk
- Cildinizin ve gözlerinizin beyazlarının sararması (sarılık)
Hepatit B Nasıl Bulaşır?
Hepatit B kan yoluyla bulaşan ve cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur.
Hepatit B, virüse maruz kalan başka bir kişinin kan dolaşımına giren virüsle yaşayan bir kişinin kan ve vücut sıvıları (vajinal sıvılar veya meni dahil) yoluyla yayılabilir. Hamilelik ve çocuk doğumu sırasında anneden bebeğe de bulaşabilir.
Hepatit B, meni ve vajinal sıvılar yoluyla bulaşabilir. Virüsle yaşayan kişinin vücut sıvılarının, bulaşmanın gerçekleşmesi için kişinin kan dolaşımına girmesi gerekir. Cinsel ilişki esnasında cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlara yol açarsa cinsel yolla bulaşma olasılığı daha yüksektir.
Hastaneler ve klinikler gibi mesleki ortamlarda ortaya çıkar. Genel olarak, sağlık ortamında hepatit B’nin iğne batması yolu ile hastalığa yakalanma oranı % 30 civarındadır. Bu risk, iğnenin boyutu ve elde edilen penetrasyon derinliği gibi bir dizi faktöre bağlıdır.
Hepatit B’nin Önemi
Hepatit B hastalığı enfeksiyon hastalıkları içinde en sık görülen virüstür. Dünyada her yıl yaklaşık 1 milyon insan Hepatit B virüsü sebebi ile yaşamını yitirmektedir. Ölümcül bir hastalık olan Hepatit B hastalığının virüs taşıyıcıları dünya üzerinde 400 milyon iken ülkemizde nüfusa olan oranı % 5 civarındadır. Taşıyıcı olan bu kimseler hastalığın herhangi bir belirtisini göstermez ve hastalıktan etkilenmez iken sağlıklı insanlara hastalık bulaştırma potansiyellerine sahiptirler.
Hepatit B Teşhisi
Hepatit B enfeksiyonun kesin teşhisi kan testi ile konulmaktadır. Kandaki antikorlar ve antijenler kişinin hastalığa dair tüm belirtileri göstermektedir. Eğer kişinin hastalığında kronik bir durum var ise o zaman karaciğer biyopsisi ile tanı konmaktadır. Hepatit B teşhis edilirken kişinin belirtileri dinlense de kesin tanı için test yapılması şarttır.
Hepatit B Aşısı
Hepatit B aşısı, hepatit B ve komplikasyonlarına ( kronik hepatit, siroz ve karaciğer kanseri ) karşı korunmaya yardımcı olur. Genel olarak, hepatit B, hepatit A’dan daha ciddidir ve bazen ölümcüldür. Semptomlar hafif veya şiddetli olur. İştah azalması, mide bulantısı ve yorgunluğu kapsar.
Hepatit B aşısı tüm bebekler, çocuklar ve ergenler için önerilir. Dünya çapında 200 milyondan fazla hepatit B taşıyıcısı vardır (enfeksiyonu başkalarına aktarabilen kronik hastalığı olan kişiler) ve hastalık karaciğer kanserlerinin yüzde 80’ine neden olur. Hepatit B ile ilişkili akut ve kronik karaciğer hastalığı dünyasında her yıl 250.000’den fazla insan ölmektedir.
Hepatit B Tedavisi
Hepatit B virüsüne yakalandığınızdan eminseniz ve aşı olup olmadığınızdan emin değilseniz, derhal doktorunuzla görüşün. Virüse maruz kaldıktan sonra 12 saat içinde verilen bir immünoglobulin (bir antikor) enjeksiyonu, hepatit B ile hastalanmanızı önlemeye yardımcı olabilir. Bu tedavi sadece kısa süreli koruma sağladığı için, aynı zamanda hepatit B aşısını da olmanız gerekmektedir.hiç almadıysanız.
Akut Hepatit B enfeksiyonu tedavisi
Doktorunuz hepatit B enfeksiyonunuzun akut olduğunu teşhisini koyarsa vücudunuz enfeksiyonla savaşırken doktorunuz dinlenme, doğru beslenme ve bol miktarda sıvı tüketmenizi önermektedir. Ağır vakalarda, komplikasyonları önlemek için antiviral ilaçlar veya hastanede yatmak gerekmektedir.
Kronik Hepatit B enfeksiyonu tedavisi
Kronik hepatit B enfeksiyonu teşhisi konan çoğu insan, hayatlarının geri kalanı boyunca tedaviye ihtiyaç duyar. Tedavi karaciğer hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olur ve enfeksiyonu başkalarına geçirmenizi önlemektedir.
Hastalığın ilerlemesine neden olan diğer faktörler;
- Virüsün kanda bulunması
- Erkek cinsiyet
- İleri yaşta olmak
- Şeker hastalığının bulunması
- Sirozlu hastası olmak
- Yoğun alkol almak
- Sigara içmek
Hepatit B için hangi doktor ve hangi bölüme, ne zaman gidilmeli?
Hastalığın belirtilerini kendinde yada yakınına gören kişi ilk adım olarak hastayı Aile Toplum Sağlığı Merkezlerindeki aile hekimliği bölümüne götürmelidir. Burda aile hekimine muayene olan hasta uygun görülürse enfeksiyon hastalıklar yada dahiliye bölümüne yönlendirilmektedir.
Hamilelikte Hepatit B
Hepatit B’li bir anneden doğan bebeğin, doğumda uygun şekilde tedavi edilmezlerse% 90’dan fazla kronik hepatit B gelişme şansı vardır. Gebe kadınların virüsün doğum sırasında yeni doğan bebeklerine geçmesini önlemek için hepatit B durumunu bilmesi gerekmektedir. Doktorunuz hepatit B’ye sahip olduğunuz teşhisini koyduysa, bebeğinizin enfekte olmasını önlemek için doğum odasında uygun ilaçları almak için düzenlemeler yapabilir.
Gebe kadınlar bu süreçte Hepatit B için test edilmesi gerekmektedir. Test özellikle sağlık çalışanları, hepatit B’nin yaygın olduğu etnik topluluklardan kadınlar, enfekte kişiyle yaşayan eşler veya partnerler gibi yüksek riskli gruplara giren kadınlar için önemlidir. Hamileyseniz, bebeğiniz doğmadan önce doktorunuzun sizi hepatit B için test ettiğinden emin olmanız gerekmektedir.
Çocuklarda ve Bebeklerde Hepatit B
Yenidoğan bebeğin bağışıklık sistemi henüz olgunlaşmasını tamamlanmadığından güçsüz olur ve geneli bu virüsü kronikleşerek tamamlar. Kronikleşme riski %90’ı bulur ve bu oran yetişkinlerde % 5’tir.
Kronikleşen Hepatit B enfeksiyonlarının %50’den fazlası, hamilelik döneminde virüsü taşıyan anne tarafından bebeğe bulaşması sonucu olmuştur. Bebeklerde kronikleşme oranı çok yüksek olduğundan virüsün bebeğe geçmesini engellemek çok önemlidir.